Bu yazı değerli arkadaşımız "Shilpi Bhadra Roy" tarafından hazırlanmış, Fovart yazarları tarafından çevirisi yapılmıştır.
Yağlı Boya ve Akrilik Boya Arasındaki Farklar Nelerdir?
“Renkler; duvarda veya sanat eserinde olsun, bir sanat üretiminin hikayesini anlatan dildir”
Renk çok mu canlı? Çok mu mat?
Bir sanatçının; akrilik veya yağlı boya veya bunların karışımlarını kullanmayı seçerken; kalite, yoğunluk(katılık), doku, sağlığa zararlı olup olmadığı gibi sorular aklına gelmektedir. Hikayenizi tasfir ederken ne tip bir boya seçeceğiniz günün sorusudur ve sanatçının vereceği ilk karardır.
"Shilpi Roy"
Yağlı boyalar, yüzyıllardır var olan boyalardır bu nedenle dayanıklılığı ile bilinirler. Yağlı boyaların pek çok farklı pigmenti bulunmaktadır, bu sayı yaptığınız resmin daha doygun ve gösterişli olmasını sağlamaktadır. Fakat akrilik boyalara göre çok daha uzun sürede kurudukları için, bir resmin tam kurumuş bir yüzeye sahip olması aylarca sürebilmektedir.
Akrilik boyaların tarihçesi o kadar eskiye dayanmamaktadır. Akrilik boyalarda bu süre, 30 dk gibi kolay tecrübe edilebilir, çok kısa bir süredir. Pratikte akrilik boyalar ile herşeyi boyayabilirsiniz, bunun için hemen alıp üretmeye başlayabilirsiniz.
Bir sanatçı; hem akrilik, hem de yağlı boyayı deneyimleyerek kullanmak istediği boyayı seçmelidir.
Yağlı boyalar yağ bazlı boyalardır. Bu nedenle onları inceltmek için su kullanamazsınız. Boyanın inceltilmesi işlemi özel tiner veya yağlar ile yapılmalıdır. Bu inceltici malzemeler, çeşitli özelliklerde üretilmektedir.
Akrilik boyalar su bazlı plastik boyalardır. Bir rengin kıvamını değiştirmek isterseniz, su kullanarak kıvamı inceltebileceğiniz anlamına gelmektedir. Boyayı inceltmek, daha az kıvamlı ve akışkan boya elde etmek demektir.
Uygulama Yüzeyleri Nelerdir?
Akrilik boyayı herhangi bir yüzeye uygulayabilirsiniz. Sadece, bu boya tipinin mekanik olarak, uyguladığınız yüzeye tutunması gerektiğini unutmayın. Bunun anlamı: plastik ve cam gibi oldukça pürüssüz yüzeylerin üzerine akrilik boya uygulandığında, kuruyan boyanın yüzeye tutunma kuvveti zayıf olacaktır. Bu sebeple, boya kuruduktan sonra kolaylıkla yüzeyden dökülebilir veya hafif bir mekanik hareketle soyulabilir. Pürüzsüz yüzeyleri mükemmel hale getirmek için boyayı biraz pürüzlendirmek,içerisine farklı medyumlar karıştırılabilir veya yüzey uygulama öncesi pürüzlendirilebilir. Tasarımınızı uygulamadan önce test etmeyi unutmamalısınız.
Akrilik boyanın uygulanabileceği en iyi yüzeyler canvas kumaş, mukavva, duralit, kağıt, ahşap plakalar,plastik,cam ve metaldir.
Yağlar; baharat olarak bildiğimiz haşhaş, ceviz, aspir veya pamuk tohumundan elde edilir. Esnek yüzeyler, tipik olarak, ham kanvas ve ince kağıt son derece kırılgandır; yağ ve yağlıboyayı emdiklerinde bozumaya, çürümeye başlarlar. Bununla beraber bu sorun hemen ortaya çıkmaz on yıllar alabilir. Ancak yüzyıllar boyunca kalıcı olmak isteyen sanatçılara, boya ve uygulama yüzeyi arasında bariyer oluşturmaları tavsiye edilir. Bariyerden kasıt astarlama veya tekstilde kullanılan haşıllama işlemidir. Bu işlemler yüzeyin ilerleyen zamanlarda kırılgan olmasını önlemektedir. (Haşıl: kumaşa sert bir tutum verir ve kumaşı suya dayanıklı hale getirir. Haşıl maddeleri film oluşturabilen belirli bir yapışma ve tutunma yeteneğine sahiptir. Doğal ve yapay mollokülü yapışkan özelikli maddelerdir.)
Yağlı boyalar; kanvas, mukavva, kağıt, birkaç plastik çeşidi, metal ve ahşap yüzeylere uygulanabilir.
Resim Üretiminde Ne Kadar Deneyimlisiniz?
Gelişim çağında olan sanatçılar, yapmak istedikleri ile yaptıkları arasında farklar olacağı ve yavaş yavaş istedikleri sonuçlara ulaşacakları için sabırlı olmalıdır. Boyayı karıştırmak, boyarken fırçayla geçişleri uygulayabilmek için daha fazla zamana ihtiyaç duyarlar. Akrilik boyalar çok hızlı kurudukları için , acemi sanatçıların hayal kırıklığına uğramasına sebep olabilir. Bu sanatçılar, yağlı boyalar ile daha rahat deneyim yaşayabiliyorlar.
Akrilik boya aşağıdaki durumlarda tavsiye edilebilir:
- Sanatçı, yağlıboya medyum ve çözücüleriyle çalışmak için çok genç ise,daha güvenli bir ortamda çalışabilmesi için tercih edilir.
- Resim küçük boyutlu ise ve az havalandırılan bir ortamda çalışıyorsa akrilik boya tercih edilebilir.
- Sanatçı, daha çok soyut resimler deneyimlemek istiyorsa, göreceli olarak daha hızlı kat uygulamaları olabildiği için akrilik boya tercih edilebilir.
Renk Efektleri Nasıldır?
Yağlı boyalar sebze/baharat tohumlarının yağlarından yapıldığı için her tüpte biraz sarı-kahverengi ton içermektedir. Akrilik boyalarda daha temiz beyaz tonlar bulunurken, yağlı boyalardaki beyaz renkler hafif sarımsı olurlar. Bu sarımsı ton farkı izleyici tarafından çok farkedilebilir değildir. Renk algısı, rengin bulunduğu konumdaki komşu diğer renklere oluştuğu için farkedilmez.
Akrilik boya bir emülsüyondur(sıvı içerisinde dağınık halde bulunan başka sıvılardan oluşur). Akrilik polimer emülsiyonlar ıslak durumda kalıcı bir beyazlığa sahiptirler. Daha açık veya daha koyu tonlarda bu beyazlığı gözlemleyemezsiniz. Bu beyazlık,özellikle parıltılı transparan renklerle kullanıldığında dikkat çekicidir. Akrilik boya kullanımındaki bu değişkenliğe alışması oldukça zorlayıcıdır.
Fırça Temizliği Nasıl Yapılır?
Tablonuzu bitirene kadar işiniz bitmez. Dağınıklık ve kirlilik ile başa çıkmak zorundasınız. Bir sanatçının temizleme işlemi, kullandığı aparatları ve fırçaları temizlemesidir. Akrilik boya su bazlı olduğu için, kullandığınız malzemeleri temizlemek oldukça kolaydır. Fakat yağlıboya suyu ittiği için, fırça ve malzeme temizliğinde tiner, terebentin veya farklı incelticiler kullanmalısınız.
Boya Depolama(Saklama)Nasıldır?
Doğru şekilde muhafaza ettiğiniz yağlıboyalar, 10-20 yıl belki de daha fazla kullanılabilir durumda olacaktır. Doğru şekilde kapatılmazsa, ortamdaki nem ve sıcaklık, yağlıboyanın daha kısa ömürlü olmasına sebep olur. Yağlıboyalar göreceli olarak daha pahalı boyalardır. Bu nedenle sanatçı, uzun ömürlü olmaları için gereken şekilde onları saklamalıdır. Uzun süre kullanılmayacak boyalar için, tüp ağzı ve kapak vidalarının bir bez ile boya kalıntılarından arındırılması tavsiye edilir. Temizliği yapıldıktan sonra hava almayan kaplarla saklanmalıdırlar.
Akrilik boyalar , yağlıboyalar kadar uzun ömürlü değildirler.
Ama ortalamada 5 yıl, doğru şekilde depolanırsa biraz daha fazla ömürleri vardır. Profesyonel seviyede üretilmiş akrilik boyalar neredeyse 10 yıl kadar dayanırlar. Boyaları depolamadan önce tüplerde delik veya sızıntı olup olmadığı kontrol edilmelidir. Var olan açıklıklar, sızdırmaz bantlar ile kapatılmalı ve boyanın hava ile teması kesilmelidir. Yağlı boyalardaki gibi, tüp ağzı ve kapak vidalarının bir bez ile boya kalıntılarından arındırılması tavsiye edilir. Temizliği yapıldıktan sonra hava almayan ve su geçirmeyen kaplarla saklanmalıdırlar.
Yağlıboya Kullanımının Tercih Edildiği Durumlar:
1 - Sanatçı katmanlar kullanarak resim yapıyorsa
Yağlıboyalar, kolay uygulanabildiği ve istenen sonuca ulaşana kadar kolayca müdahale edilebildiği için, açık tonların katmanlar halinde uygulanabilmesine olanak sağladığı için eski ressamlar ve ustalar tarafından tercih edilmişlerdir. Eser, katmanlar halinde tasarlanıp geliştirildiğinde ortaya çıkan sonuçlar daha çarpıcı gerçeklikte ve etkileyici olmaktadır. Öte yandan akrilik boyalar, hızlı kuruduğu ve alttaki fırça lekelerini/izlerini gösterdiği için, bu katmanların oluşturduğu efektleri elde etmek oldukça zordur.
2 - Boya ıslakken elde ettiğiniz efektleri, boya kuruyunca da korumak istiyorsanız
Akrilik boyalar kuruduklarında matlaşır ve daha koyu görünürler. Sanatsal süreçte bu istenmeyen sonuçlara sebep olabilmektedir.
Sanatsal çalışmanızın ıslak görüntüsünü korumak istiyorsanız yağlıboya kullanmanız daha avantajlı olabilir. Yağlıboya kuruduğunda da, ıslakken gördüğünüz renklere yakın sonuçlar vermektedir.
3 - Boyadığınız alan birden fazla oturum gerektiriyorsa
Eğer sanatçı, büyük alanları boyuyorsa ve tek bir oturumda değil uzun sürede bitecek bir çalışma tasarlamışsa, yağlıboya kullanmak daha çok daha doğru olacaktır. Buradaki püf nokta boyanın kuruma süresidir. Yağlı boyaların kuruma süresinin uzun olması veya uygulama alanının kolayca nemlendirilmesi daha kolay olduğundan, uzun soluklu projelerde veya karmaşık boyamalarda kullanmak için daha doğru bir tercihtir.
Akrilik Kullanımının Tercih Edildiği Durumlar:
Akrilik boyalar, yeni başlayanlar ve öğrenciler için iyi bir başlangıçtır. Yeni başlayanlar sadece su, fırça ve tuvale ihtiyaç duyarlar. Resme hızlıca başlamak için daha az bütçe gerektirirler.
Comments