Sanatçı Röportajları
ESER SİLİSTRE
Kendinizi biraz tanıtır mısınız?
İnsanım ve insana dair ne varsa hepsi tanışım, benimle.
Eleştiriye açık mısınız?
Soyut resimin gerçekçiliğe göre çok primitive, deforme, hatta kusurlu görülmesi temeline dayanan eleştirilere açık değilim. Gerçekliğin, var olan anlamında doğanın izdüşümünün tuvale aktarılmasıdır resim bence ve bunun yöntemi de gerçeğin taklit edilmesi değildir. Bu bakış açısıyla bakınca resime, soyutlamanın kolaycılığı üzerine kurulu eleştirilere açık değilim. Kaldı ki en gerçekçi resim bile yapanın duyumsaması doğrultusunda bir soyutlama içerir. Ama yaptıklarımın biçim ve teknik açıdan eleştirilmesi, zorlayıcı olsa da hoşuma gider.
Çalışmanızın içeriğine nasıl karar verirsiniz?
Karar filan yoktur, o an neysem boya da ona yardımcıdır, öyle çıkar yaptıklarım.
Sizce resim ne anlatır?
Resim bir şey anlatmaz, bir yarar doğrultusunda üretilemez. Marx “Yaratıcı fazlalık” der sanat için. Var edildikten sonra bir fayda eldesi için kullanılabilir. O zaman da anlam yüklenebilir, ama bu o resmin anlattığı değil, amaçladığımız faydayla ilintili bizim oluşturduğumuz kavramsallıktır.
Öte yandan sanatçının her durumda ideolojik olması ürettiklerine de anlam yükler ister istemez. Plehanov; “Sanat sanat içindir görüşünü benimseyenlerin bile ideolojik bir kaygıları olduğunu düşünebiliriz. Sanatı kendisi için icra eden, toplumdan ayrı tutanlar, illa ki toplumla uzlaşamamış kişilerdir ve devirlerindeki topluma ve düzene karşı bir başkaldırıştır bu." der.
Resim sanatını nasıl tanımlarsınız?
Resim, sanatın en basit tanımından yola çıkarak, henüz var edilmemiş, var olması beklenmeyeni ortaya koyma edimidir ve içinde yapanın kendini soyutlamasıdır. Bu var eylemede referans doğa, yani yaşadığımız her ne varsa (sadece taş, ağaç anlamında değil) olsa da, resimin temeli felsefe ve matematiktir. Tuvale aktardıklarımız kabaca duyumlarımızın şekillendirdikleridir, bilincin devreye girmesiyse felsefe ve matematik birikimiyle olur/olmalıdır.
Sipariş ile resim yapma konusunda ne düşünüyorsunuz?
Ben yapamam, yapmamalıyım.
Resim eğitiminiz boyunca, unutamadığınız, sizde etki bırakan bir olay var mı ?
Olay denemez ama insana dair, onu aslında örseleyen, yaratıcılığını engelleyen tüm hırsların, kıskançlıkların dayanaksız tutkuların, yani “acı suyu”n resim yaparken bile dizginlenemediğini görmek enteresandı.
Bu resmi ben de yaparım diyenler hakkında ne düşünürsünüz?
Taklitçi
Ne zaman resim yapmaya başladınız?
Bana resim yapmak olarak dayatılanı yapamadığımı fark ettiğimde. Seramik çalıştım çok uzun zaman, hiç desen çizmeden. Sonra heykel aklımı çeldi, “desen çizmelisin” dendi. Çocukluk dışında hiçbir şey çizmemiştim oysa, yapamıyordum. Hiçbir bilinç olmadan 2012’ydi sanırım, bir arkadaşımın yönlendirmesiyle Mustafa Özel’le çalışmaya başladım, iyi ki de başlamışım.
Ne tür resimler yapıyorsunuz?
Ne biliyorsam, onun bende kalanını yapmaya, göstermeye çalışıyorum.
Sevdiğiniz, örnek aldığınız ressamlar kimlerdir?
Sevdiklerim çok, El Greco’dan Hieronymus Bosch’a, Karen Apfel’den Kiefer’e bir sürü isim sayabilirim. Hepsinin ortak yanıysa, beklenmedik olanı yapabilmeleridir.
En sevdiğiniz resminiz hangisidir, neden?
Hiç bir yaptığımla duygusal bağım yok.
Resim yapmak yetenek gerektirir mi?
Evet, kesinlikle. Varolanı taklit etme kolaycılığına kapılmadan, onun ötesine geçebilme yeteneğini gerektirir ya da gerektirmelidir, yetenekten kasıt buysa eğer.
Neden orjinal bir tablo alınmalı?
Bilmem, öyle mi olmalıdır? Satın alıyorsanız, alanın seçimidir diye düşünüyorum.
Resim konusunda kendini geliştirmek isteyenlere tavsiyeleriniz nelerdir?
Gözü, kulağı, ağacı, dağı doğru çizmek zanaattır, resim yapmaksa sanattır. Bu yol ayrımından bilinçli olarak geçmek gerek önce. Zanaat yapılacaksa, bunun yolu çok çalışmak, çok üretmek. Resim yapılacaksa, yine çok çalışmaktır, ama başka bir biçimde. Çok okumak, hayata dair her yoksunluğumuzun ve sahipliğimizin bilincine varmak, algıladıklarımızı duyumlarken nasıl soyutladığımızı fark etmek, kabul etmek, belki düzeltmek, belki geliştirmek, felsefe ve matematikle haşır neşir olmak, kendi biçimimizi, renklerimizi oluşturmak. Zor ve uzun bir yol.
Resimlerinizi üretirken nasıl bir ruh haliniz vardır?
Çalışırken çok sinirli, gergin olurum. Bir türlü keyif almadığım, gerilimli bir yolculuktur boyama, gittiğim yer neresi olursa olsun, berbat bir yolculukla ulaşılır. Aslında çoğu zaman başlarken biçim kafamda bitmiştir, dolayısıyla yol boşunadır. Gerilimsiz var etme durumunu düşünemiyorum bile. Ayrıca yaptıklarıma resim demek çok iddialı, boyama derim ben.
Hangi malzemeleri kullanarak resim yapıyorsunuz?
Biçim her ne malzemeyle aktarılırsa, her ne ile var edilebilirse kabulum.
Eğitiminizde hangi ressamlarla çalıştınız?
Mustafa Özel
Kullanmayı en sevdiğiniz renk hangisidir? Neden?
Kırmızı, bilinçle ilgisi yok, çocukluğumdan beri sevdiğim renktir, karakterlidir, öyle kıyıda, köşede kalmaz, neyse, nasılsa vardır, onu çözmeden yanından geçilmez. Kullandığım için eleştiri de aldım. “Resimle başa çıkamayınca kırmızı kullanarak ekspresyonu arttırma kolaycılığına kaçmanın bir yöntem olduğu" da söylenmesine rağmen kullanıyorum, kullanırım. Demek ki varmış ekspresyona ihtiyacım. Kaçınmak anlamsız.
Orjinal ve özgün tabloların fiyatları hakkında ne düşünüyorsunuz?
Sanatın sadece kamusal alanda var edilmesi ve meta olarak değerlendirilmemesi gerektiğini düşünüyorum. Resime bir fiyat biçildiğinde o artık bir metadır ve o anda değersizleşerek bir paradoksun içine yerleşiverir. Satış ise mülke dönüşümüdür o yapılanın. Fiyat sanatı bağlamından kopardığı anda, artık etiket de yapanın paraya ihtiyacına göre doldurulur. Kısaca, metaysa, fiyatı arz/talep belirler.
Resimlerinizi kimler almalı?
Ben o tuvalin üzerine ne koyduysam, ne kadar koyduysam ona dokunabileceklerle paylaşmayı isterim, satış ise almaktan kasıt, sanatın mülk edilmesiyle ilgili görüşüm belli. Eski kafalıyım, liberal motifleri kullanmak istemiyorum.
Resimlerinizi hangi mecralardan tanıtıyorsunuz?
Şu an sadece FovArt’ın sitesinde var. Dolayısıyla oradaki resimlerin hangi mecrada nasıl kullanılacağı FovArt’ın insiyatifindedir.
Sizi tanıdığımıza çok memnun olduk.
Vakit ayırdığınız için çok teşekkür ederiz.